امتداد آشفتگی اکران در روزهای آخر سال

به گزارش سینماروزان روزنامه فرهنگی-اجتماعی «جام جم» در گزارشی با کنار هم قرار دادن تعداد سالنهایی که در اختیار شش فیلم مختلف قرار گرفته به پرسشی کلیدی دست زده درباره چرایی تبعیض در توزیع سالن میان فیلمها؛ واقعا چرا نزدیک به ۴۰۰ سالن سینما در اختیار ۳ فیلم از یک شرکت پخش خاص قرار گرفته و سه فیلم مستقل روی هم ۱۰۰ سالن هم ندارند؟

متن گزارش «جام جم» را بخوانید:

این روزها فقط با یک جستجوی کوچک و دیدن جدول فروش فیلم‌ها یا حتی فقط فیلم‌های در حال اکران می‌شود به نتایج عجیبی رسید. نتایجی که فقط یکی از آنها می‌تواند شاخک‌های مدیران سینمایی را دست کم در مورد احتمال وجود یک کارتل سینمایی در پخش و اکران حساس کند.

نتایجی که یکیش این است: حدود ۴۰۰ سالن برای اکران سه فیلم از یک شرکت خاص در نظر گرفته شده است. یعنی برای اکران «بدون تاریخ بدون امضا»، «آینه بغل» و «ما خیلی باحالیم.»

با این اوصاف هم برای اکران فیلم‌هایی مستقل مانند «مادری»، «کمدی انسانی» و «پل خواب» روی هم فقط ۱۰۰ سالن سینما می‌ماند.

اما چه اتفاقی می‌افتد که این شرکت خاص سالن‌ها را قبضه می‌کند؟ آیا ممکن است این شرکت روابطی در میان انجمن‌ها یا مجمع‌ها یا حتی در سازمان سینمایی داشته باشد؟ آیا همه اینها تصادفی است؟

آیا ممکن است به صورتی کاملا تصادفی ۴۰۰ سالن در اختیار سه فیلمی قرار گیرد که مستقیم یا غیرمستقیم از این کارتل سینمایی خاص درآمده باشد؟

عجالتا با دو تهیه‌کننده سینما به گفت‌وگو نشسته‌ایم و باقی اطلاعاتی که ممکن است ما را به جواب برساند را می‌گذاریم برای بعد… .

غلامرضا آزادی تهیه‌کننده و کارگردان سینما با اشاره به خودکامگی در حوزه اکران، شرکت توزیع و پخش یک شرکت خاص را یک کارتل خودکامه دانست. او در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح کرد: تمام تهیه‌کنندگان و کارگردانانی که در حوزه سینما مشغول فعالیت هستند به نوعی درگیر خودکامگی‌های اکران هستند. خودکامگی و مافیای یک شرکت خاص به حدی رسیده که هر کاری بخواهد می‌کند. این شرکت کسانی را در قسمت‌های مختلف سینما دارد که برایش تسهیلات مختلفی را فراهم می‌کند و دیگر تبدیل به کارتلی خودکامه در سینما شده. هر زمان هم که ما به عنوان تهیه‌کننده یا کارگردان شکایت به مراکز دولتی می‌بریم می‌گویند این موضوع مربوط به بخش خصوصی سینماست! در کش و قوس این مسائل اکران، عموما فیلم‌هایی که مربوط به تجلی فرهنگ ایران است نادیده گرفته می‌شوند و از آنطرف فیلم‌های نه چندان ارزشمند فروش‌های میلیاردی می‌کنند! متاسفانه همین موضوع است که باعث تغییر ذائقه مخاطب شده. مردم ما مردمی نبودند که گزارش‌های روزمره از اجتماع یا کمدی‌های سخیف را که ریشه در لمپنیزم دارند فیلم بدانند، اما امثال این شرکت‌ها سینما را به این سمت و سو کشانده‌اند.

تهیه‌کننده فیلم‌های سینمایی «شور زندگی»، «مرد نامرئی» و «دره شاپرک‌ها» ادامه داد: امیدوارم با شورای صنفی جدیدی که از سال آینده شروع به کار می‌کند دیگر شاهد چنین مناسباتی در اکران نباشیم. چون همه می‌دانند که یک شرکت خاص در شورای صنفی کسانی را داشت که برای گروه خودشان کار نمی‌کردند بلکه برای یک شرکت خاص کار می‌کردند و به نوعی شریک یک شرکت خاص محسوب می‌شدند. یک شرکت خاص افرادی را در رئوس سینما داشت یا دارد که برای سود شرکت‌شان هر کاری می‌کنند و اینها دقیقا همان کسانی هستند که به سینما به عنوان نوعی تجارت می‌نگرند. الان بسیاری از تهیه‌کنندگان و کارگردانان ما زمین خورده‌اند و اینها همان کسانی هستند که یا از ایران رفته‌اند یا در سکوت دیگر کار نمی‌کنند. مگر یک تهیه‌کننده چقدر سرمایه دارد که مرتب فیلم بسازد و با شکست مواجه شود! فاجعه اکران به حدی رسیده که فیلمی دو میلیون می‌فروشد و فیلمی دیگر با شرایط بهتر اکران ۲۰ میلیارد! و به هیچ وجه هم نمی‌توان گفت که فیلم دو میلیونی فیلم خوبی نیست و در مقابل فیلم ۲۰ میلیاردی فیلم ارزشمندی است.

روح‌ا… برادری، تهیه‌کننده پیشکسوت سینما مشکلات پخش و اکران را منحصرا مربوط به تصمیمات شورای صنفی نمایش دانست. او به جام‌جم گفت: مشکلات ما در حوزه پخش و اکران به شورای صنفی و تصمیماتش برمی‌گردد که در اغلب موارد ظلمی است در حق صاحبان فیلم. شورای صنفی غالبا با تصمیمات‌اش موجب نابودی بخش خصوصی سینما می‌شود. تهیه‌کنندگان بخش دولتی اگر شرایط خوبی برای اکران‌شان مهیا نشود برایشان مهم نیست. چون پولشان از جای دیگری تامین می‌شود، اما کسانی که در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند برایشان مهم است که چه زمان و با چه شرایطی فیلمشان به اکران درمی‌آید.

تهیه‌کننده فیلم‌هایی چون «درساژ»، «احتمال باران اسیدی» و «شهابی از جنس نور» تصریح کرد: به نظرم باید زیرساخت ‌های سینمایی را بهبود ببخشیم. الان بسیاری از مناطق محروم و شهرستان‌ها هستند که اصلا سینما ندارند و ضروری است برایشان سالنی مطلوب فراهم کنیم. کشور ما با کمبود شدید زیرساخت‌ها و مکان‌های فرهنگی و هنری مواجه است و چنانچه این کمبود مرتفع شود بخش اعظم مشکلات ما هم رفع خواهد شد.